H ψευδής αίσθηση της αληθοφάνειας στις προσωπογραφίες του Γιώργου Ζαρκάδα μάς οδηγεί σε μια πρωτόγνωρη εικαστική εμπειρία.

​

Στην εποχή της υπεραφθονίας τoυ θεάματος, τον θεατή τον απασχολεί κυρίως η δύναμη της απεικόνισης και η αίσθηση που εισπράττει από μια προσωπογραφία, περισσότερο από την ίδια την αλήθεια ή την άψυχη ρεαλιστική απόδοση. Αυτό ο Ζαρκάδας, δεινός γνώστης της δύναμης της εικόνας, ως σκηνοθέτης, ζωγράφος και φωτογράφος, το γνωρίζει καλά. Φιλοτεχνεί τα πορτρέτα του με τους δικούς του κανόνες μέσα από την υποκειμενική του ματιά και τους προσδίδει τη δική του πνοή, διατηρώντας όμως πιστά όλα τα αναγνωρίσιμα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά τους. Οι προσωπογραφίες του μπορεί να χωρίζονται σε κατηγορίες, σε πρόσωπα του κινηματογράφου, των ταξιδιών, του οικείου περιβάλλοντος, των επαγγελματικών φωτογραφήσεων, αλλά σε όλες υπερτερεί η γραφή του, από τις δραματοποιημένες απεικονίσεις της Ειρήνης Παππά, τα αψεγάδιαστα πρόσωπα των μοντέλων μόδας, τα αθώα παιδικά πρόσωπα, τα σκαμμένα αντρικά πρόσωπα, μέχρι και το απαράμιλλο απείκασμα της μούσας του Μαγδαληνής.

​

Ο Γιώργος Ζαρκάδας σημειώνει γι’ αυτή την ενότητα της δουλειάς του: «Ως σκηνοθέτης και εικαστικός μεταφέρω τις εμπειρίες της ζωής μου μέσα από μια σειρά πορτρέτων-εικόνων που αρχικά αποτυπώθηκαν μέσα μου όταν τις κατέγραφα με κινηματογραφικές και φωτογραφικές μηχανές κατά τη διάρκεια διεθνών κινηματογραφικών παραγωγών. Τώρα, πολλά χρόνια αργότερα, τις αποδίδω ζωγραφικά με λαδομπογιά σε λινό ύφασμα, με ύφος που αντικατοπτρίζει την κινηματογραφική τους προέλευση». Επίσης, o καλλιτέχνης τονίζει ότι από πολύ νεαρή ηλικία, όταν έμαθε να χρησιμοποιεί τις πρώτες μηχανές λήψης, αλλά και κατά τη διάρκεια των σπουδών του και όλης της μακρόχρονης καλλιτεχνικής πορείας του, αρέσκεται ιδιαίτερα στην “art of time lapse cinematography” και δημιουργεί εικόνες από τα στιγμιότυπα των έργων του.

​

Ο Ζαρκάδας, λάτρης της δεύτερης, της έβδομης και της όγδοης τέχνης, δηλαδή της ζωγραφικής, της φωτογραφίας και του κινηματογράφου, διέψευσε τη θρυλική φράση του ζωγράφου Paul Delaroche, που το 1839, όταν είχαν εμφανιστεί οι πρώτες φωτογραφίες, δήλωσε: «Από σήμερα η ζωγραφική πέθανε». Αντίθετα, στην περίπτωσή μας ο καλλιτέχνης, σχεδόν εκατό χρόνια μετά, εκφράζεται με την ίδια ευφράδεια και στις τρεις τέχνες και εμπνέεται από την αναπαραστατική δύναμη καθεμιάς. Μετά από τη διεθνή αναγνώριση στην κινητή εικόνα και τη φωτογραφική αποτύπωση επιστρέφει στην τέχνη της ζωγραφικής, που είχε διδαχθεί στο Πανεπιστήμιο της Alberta. Άλλωστε, δεν είναι η πρώτη φορά που εμπνέεται από τις λήψεις του και εν συνεχεία φιλοτεχνεί με τα μέσα της ζωγραφικής. Ήδη το 2010 άρχισε να ζωγραφίζει ένα ομαδικό πορτρέτο 4,5 μέτρων με 28 πρόσωπα Αφγανών προσφύγων της πλατείας Βικτωρίας, ύστερα από την έρευνα και εμπειρία του στη σειρά που είχε σκηνοθετήσει για την ΕΡΤ με τίτλο Afghan Wave.

​

Τα πορτρέτα του Ζαρκάδα, πέρα από την αντικειμενική εικονογραφική απεικόνιση, φέρουν έντονα τη σφραγίδα του δημιουργού τους και πλανεύουν τον θεατή με τη δύναμη της προσωπικής του έκφρασης. Στα πρόσωπά του τα αφανή γίνονται εμφανή και άγνωστοι εσωτερικοί κόσμοι αποτυπώνονται στην επιμελώς σκηνοθετημένη ζωγραφική επιφάνεια. Η ζωγραφική του προσέγγιση έχει μια ιδιάζουσα αισθητική, που μαρτυρά τη σύνθετη καλλιτεχνική του ταυτότητα και κυρίως τα σκηνοθετικά του βιώματα.

 

Λουϊζα Καραπιδάκη, ιστορικός τέχνης